شیده تامی

شيده تامى (م. ١٣٤١ تهران) از كودكى به ادبيات علاقه داشت و شعر هم مى‌نوشت. در دبيرستان رشته‌ى علوم تجربى را برگزید و ديپلم گرفت. اما به تدر يج علاقه‌اش به هنر بيش‌تر شد. در سال ١٣۶۲ به پيشنهاد یکى از دوستانش، شاهرخ غياثى، براى دوره‌اى كوتاه به كلاس‌هاى آیدين آغداشلو رفت. با اینکه هيچگاه دوره‌هاى كامل كلاس آغداشلو را تمام نکرد، اما همين مدت كوتاه زمينه‌ساز آشنايى او با بسيارى از هنرمندان همنسلش چون شهره مهران، محمد حمزه، هومن مرتضوى، فرید جهانگير، مصطفى دشتى و ... شد. در واقع محيط و فضاى اين كلاس در شکل‌گير ى طرز تفکر او در مورد هنر نقش اساسى داشت. در همين دوران با پيگيری آیدين آغداشلو در سال ١٣۶۶ اولين كتاب شعرش با عنوان «پرده‌ى سرمه‌اى شب» را منتشر كرد. سه سال بعد سه كتاب با عناوين «همه سایه دارن»، «خيلى جدى مى‌گم» و « بچه بارونى كه بوى ستاره مى‌داد» را براى كودكان نوشت كه تصویر سازى‌هاى آن توسط هومن مرتضوى صورت گرفت. كم‌كم نقاشى فيگوراتيو در كنار شعر به یکى از اصلى‌ترين دغدغه‌هاى او تبديل گشت و سرانجام در سال ١٣٧١ با تشويق پروانه اعتمادى اولين نمایشگاه از خودنگاره‌هایش را در گالرى منصوره حسينى برپا كرد و به طور حرفه‌اى وارد دنياى هنر شد. از آن سال تاكنون چهره و بدن انسان به موضوع اصلى و تکرار شونده در آثار شيده تامى تبديل گشتند و تنها در اواسط دهه‌ى هفتاد پس از فوت دوست نزدیکش، شاهرخ غياثى، نقش انسان از نقاشى‌هاى او حذف شد و او به مدت دو سال صندلى‌هاى خالى را نقاشى كرد. شيده تامى هنرمندى خودآموخته است و در طول فعاليت هنرى‌اش همواره سعى كرده تا محدودیت‌هاى آكادميک را كنار زند، پوسته و ظاهر فيزیکى انسان‌ها را بشکند و بى‌واسطه و مستقيم به بيان پيچيدگى‌هاى روحى و روانى آدم‌ها بپردازد. او با بهره‌گيرى از پرتره خود تصویرى كلى از انسان‌ها، فراى مسائلى چون جنسيت، مذهب، قوميت و مليت را ارائه مى‌دهد. در حقيقت بررسى روحى و روانى انسان‌ها و كشف درونيات آنها براى شيده تامى تلاشى براى خودشناسى و رسيدن به آگاهى بوده‌است. شيده تامى از معدود هنرمندان ایرانى است كه تنها از طريق فروش آثارش به امرار معاش مى‌پردازد. فریدون آو یکى از اولين افرادى است كه شروع به گردآورى كارهاى شيده تامى كرد و حمایتهاى او نقش مهمى در ادامه‌ى حيات هنرى شيده تامى داشت. آو در جايى در اين رابطه مى‌گوید: «من شاهد استحاله‌ى شيده از یك گنجشك شاعر به یك شير آرتيست بودم.» نقاشى‌ها، طراحى‌ها، حجم‌ها و كتاب‌هاى دستى شيده تامى تاكنون در نمایشگاه‌هاى انفرادى و گروهى‌زیادى در داخل و خارج از ایران به نمایش درآمده و آثارش در مجموعه‌هاى متعددى نگهدارى مى‌شوند.