بی‌باد و بادبان

گزاره

در این نسخه از «پروژه‌ی ویترین»، چیدمانی از سایانوتایپ‌های آیدا راد (م. ۱۳۷۹ بندرعباس) با عنوان «بی‌باد و بادبان» به نمایش درمی‌آید.

«در گذشته، جهازها و لنج‌ها نقشی حیاتی در زندگی مردم جنوب ایران داشتند، اما با گذر زمان و تغییر ساز‌و‌کار تجارتِ دریامحور، آن‌ها نیز از چرخه‌ی تولید و هویت قدیم خود، کنار گذاشته‌ شدند. بازتعریف هویت لنج از ابزار تجارت در گذشته به شمایل سانتیمانتال و توریستی جدیدش، ایده‌ی اولیه‌ی «بی‌باد و بادبان» را در ذهنم ایجاد کرد. 
موج صنعتی‌سازی و تولید انبوه، کسب‌و‌کارهایِ ماهیگیرانِ پابه‌سن‌گذاشته را دگرگون کرد، تا جایی که هیچ از آن نماند و سوگواری تنها باقیمانده‌ی گذشته‌شان شد.
این پروژه، بازنمایی احساسی تکرارشونده از گذشته‌ام است. احساسی که حالا به نیروی نامتناهی پیش‌برنده‌ی زندگی‌ام تبدیل شده‌است؛ تجربه‌ی چندباره‌ی از‌دست‌دادگی. رنج از‌دست‌‌دادن یا فقدان در زندگی همواره ثقیل، تیره و سرد است. چیزی مشابه غرق‌شدن کشتی‌های شکسته و سوگواری برای آن‌ها.
«بی‌باد و بادبان» آیین بدرود با بیمارِ در بستر مرگ است. این آیین با الهام از مراسم «اوبون» در ژاپن و «نخل‌سوزان» و «بوبو» در جنوب ایران طراحی‌شده ‌است و ما را در مواجهه‌ای تاریخی با هویت لنج قرارمی‌دهد. بازیابی تاریخ از میان آثار شکسته، سوخته و خاک‌خورده‌ی آن‌ها، برانگیزاننده‌ی اندوه و افسوس از‌دست‌دادگیِ آرزوی محال لنج‌هاست؛ تجربه‌ی دوباره‌ی دریانوردی.
به راستی، آیا هیچ شانسی برای بازگشت به دوران درخشش خود باید داشته‌ باشند؟»

- آیدا راد
پاییز ۱۴۰۴