از ابژه به چیز

گزاره

گالری اُ نخستین نمایش انفرادی روزبه غلامی (م. ۱۳۷۴ تهران) را با عنوان «از ابژه به چیز»، به کیوریتوری هادی صادقیان برگزار می‌کند.

«آهنگر چکش را برمی‌دارد و روی فلز تازه گداخته‌ای می‌کوبد، هر دو، آهنگر و چکش، عمیقن مشغول کارشان هستند. تا این که در یکی از این ضربات، ناگهان چکش در دستان آهنگر می‌شکند و به سمتی پرتاب می‌گردد. آهنگر و چکش متوجه حضور هم می‌شوند. آهنگر با چشم‌هایش و چکش بی‌چشم، به هم نگاه می‌کنند. کنجکاو می‌شوند که "این بخشِ جداناپذیرِ از تنم چه شد؟ چرا دیگر کار نمی‌کند؟ چه اتفاقی برایمان افتاد؟"»

حدودن دو سال قبل بود که روزبه غلامی برای ادامه تحصیل به اتریش مهاجرت کرد و «چیز»، موضوع سال اول تحصیلی او در آکادمی، علاقمندی هم‌زمان من هم بود. طی دو سال گذشته بارها به شکل‌های گوناگون با یکدیگر در ارتباط بودیم و به مرور این مجموعه برای هر دومان جدی‌تر شد. در نهایت حدود شش ماه قبل بود که تصمیم گرفتیم این مجموعه عکس‌ها را به همراه چند چیدمان در معرض نمایش بگذاریم.

لحظه‌ی شکست چکش در دستان آهنگر می‌تواند با لحظه‌ی خروج فرد از زبان مادری خود و مواجهه‌ی با زبانی دیگر یکی‌انگاری شود. به همین سبب است که این مجموعه از شخصی‌ترین آثار هنرمند است.

مجموعه‌ی «از ابژه به چیز» درباره‌ی القای مکانیزم‌هایی (عمدتن تصنعی) بر گروهی از ابژه‌ها است، تا از این طریق ابژه‌ها از ماهیت و هویت پیشین خود جدا شده و زیرِ دایره‌ی لغاتِ قابل استفاده، بدل به یک «چیز» شوند. «چیزبودگی» موقعیتِ امرِ واقع است، موقعیتی که ما موجودیتی را یک «چیز» می‌خوانیم، چرا که نمی‌توانیم آن را با واژه یا مفهومی تعریف کنیم. و درست در همین موقعیت است که به سبب مادیت و موجودیتِ آن «چیز»، برای ما از وضعیت ترنسپرنسی خارج می‌شود و به اصطلاحِ تصویری اوپک می‌گردد. درست شبیه به مثالِ آهنگری که با شکستن چکش متوجه وجود و حضور آن می‌شود.

ـ هادی صادقیان